De crisis in Soedan wordt steeds nijpender

Het is augustus 2024 en twee derde van de Soedanezen kan geen gezondheidszorg krijgen, omdat veel ziekenhuizen en gezondheidscentra de deuren hebben moeten sluiten. Sinds april vorig jaar zijn veel artsen en verpleegkundigen omgekomen of gewond geraakt. Veel zorglocaties zijn beschadigd door beschietingen en luchtaanvallen.

De aanhoudende aanvallen op zorgvoorzieningen en zorgverleners hebben zware gevolgen, zeker nu de voedselcrisis een tragisch dieptepunt bereikt heeft. Voor het eerst in zeven jaar heeft het Famine Review Committee (FRC) een hongersnood vastgesteld in de staat Noord-Darfur. Bovendien hebben 25,6 miljoen Soedanezen te maken met voedselonzekerheid – dat is meer dan de helft van alle inwoners van het land. Voor zo’n 775.000 mensen is de voedselonzekerheid rampzalig hoog. Drie kwart van de kinderen heeft elke dag honger. Het aantal kinderen dat in ernstige voedselonzekerheid leeft is het afgelopen halfjaar gestegen tot 16,4 miljoen.

Miljoenen mensen in acute nood terwijl ziekten uitbreken en geweld plaatsvindt

Gezondheidscentra zijn heel belangrijk voor de preventie, opsporing en behandeling van ondervoeding. Voor de meest kwetsbare mensen, zoals zwangere vrouwen, moeders die borstvoeding geven en kinderen jonger dan vijf, zijn deze centra van essentieel belang. Er komen steeds meer berichten over plundering en vernieling van zorglocaties, bedreigingen en fysiek geweld tegen zorgverleners en patiënten en het wegvallen van medische zorg. Mensen gaan dood omdat ze niet op tijd medische zorg krijgen. Hele dorpen hebben geen basisvoorzieningen meer zoals verloskundige zorg, zorg voor kinderen en vaccinatie.

De gezondheidszorg in Soedan staat onder enorme druk door ontheemding, uitbraken van ziekten, slachtoffers van geweld, niet-overdraagbare ziekten en noodzakelijke zorg voor moeders en kinderen. De nood neemt toe terwijl de beschikbare zorg minder wordt. Veertien miljoen mensen hebben acute medische zorg nodig. Het lukt niet altijd om uitbraken van ziekten vast te stellen en te bestrijden, zeker in moeilijk bereikbare gebieden. In het land zijn meerdere ziekten uitgebroken, zoals cholera, dengue en mazelen.  In juni 2024 waren in meer dan twee derde van de 18 Soedanese staten drie of meer gelijktijdige uitbraken van verschillende ziekten. Het regenseizoen begint net en malaria is een grote oorzaak van ziekte en sterfte in Soedan, ongeveer één op de vijf consulten betreft malaria.

De noodhulp van Medair: cruciale medische zorg voor ontheemde gezinnen in de staat Blue Nile

In deze moeilijke situatie gaat het team van Medair door met de hulp aan de meest kwetsbaren in de staat Blue Nile. Veel mensen die voor het geweld gevlucht zijn, komen daar naartoe. Deze staat heeft een geschiedenis van onderling geweld, ontheemding, uitbraken van ziekten en honger. De opvang van de nieuwe mensen is een zware opgave voor de mensen en een grote belasting voor de voorzieningen.

‍

Op drie plekken geeft Medair gratis medische zorg en voedselhulp aan moeder en jonge kinderen. Tijdens een bezoek aan ons team komen we in gesprek met Kazima. Ze is 25 jaar, heeft drie kinderen en heeft al meerdere keren moeten vluchten met haar gezin. Ze voedt haar kinderen op met hulp van familieleden. Haar eerste man is op jonge leeftijd gestorven. Haar tweede man heeft haar met de kinderen achtergelaten. Wat haar is overkomen, maken ook talloze andere Soedanezen mee.

“In 2011 begonnen de gevechten op de plek waar ik toen woonde. Het schieten begon om 4 uur in de ochtend. We probeerden te vluchten, maar de gewapende mannen hadden de straten afgezet. Toen zijn we over een berg gevlucht naar een plek die veilig leek. We hebben een maand lang onder een boom geleefd. Er was niets te eten. We aten de bladeren van de boom om niet te verhongeren. Toen zijn we naar een ander dorp gegaan. Maar twee jaar later begonnen daar ook de gevechten en moesten we weer vluchten. Ons huis is afgebrand.”

Kazima en haar gezin konden tijdelijk in een ander dorp terecht. Ze probeerden er het beste van te maken en huurden een huisje met een tuin waar ze groenten konden verbouwen. Maar net toen alles rustig leek te worden, begon de nachtmerrie opnieuw. Het geweld laaide weer op en ze moesten hun huis achterlaten. Omdat ze niet meer wist waar ze heen kon, besloot Kazima om naar haar oude dorp terug te gaan. Maar haar huis was vernield en helemaal overwoekerd. “Ons oude huis kan niet meer opgebouwd worden. Dus leven we nu tijdelijk onder plastic zeilen,” vertelt ze.

Terwijl het gezin op de vlucht was, begon Medair met gratis gezondheidszorg en voedselhulp in de buurt van Kazima’s vroegere woonplaats. Toen ze was teruggekomen, kwam er een zorgvrijwilliger langs om haar kinderen op ondervoeding te controleren. Deze vertelde Kazima over de zorglocatie van Medair. Dat was een uitkomst voor de jonge moeder, die geen geld had voor medicijnen of behandeling.

“Ik kom hier nu ruim een half jaar. Vandaag ben ik met mijn dochter Faiza gekomen. Ze is acht maanden en heeft diarree en koorts. Zelf heb ik ook koorts en ik moet overgeven. Dit is de enige zorglocatie waar ik terecht kan. En de zorg is ook nog eens gratis. We kunnen hier zonder problemen naartoe. Medair helpt ons wanneer het maar nodig is, zelfs in het weekend of in de vakantie. Als een van mijn kinderen of ikzelf ziek worden, kunnen we hier altijd terecht voor behandeling.”

‍

‍

Hoop en genezing voor kwetsbare gezinnen

Wat Kazima in Blue Nile overkomt, treft ook veel andere gezinnen. Het laat zien hoe enorm veerkrachtig de Soedanezen zijn, maar ook hoe dringend ze hulp nodig hebben. Daarom is het zo belangrijk dat Medair en andere hulporganisaties basisvoorzieningen aanbieden. We zien dagelijks hoe gezondheidszorg niet alleen genezing brengt, maar ook hoop en waardigheid versterkt.

Kazima’s verhaal onderstreept het levensbelangrijke werk dat Medair doet in deze afgelegen gebieden waar geweld plaatsvindt. In 2023 heeft ons team meer dan 36.000 patiënten ontvangen in de zorgvoorzieningen in Blue Nile. Om levensreddende hulp te kunnen blijven geven aan mensen in grote nood, hebben we steeds weer de ondersteuning van onze donateurs nodig. Samen kunnen we hoop en genezing brengen naar de meest kwetsbare mensen in Soedan.

‍

‍

‍

De gezondheidszorg en voedingszorg van Medair in Blue Nile, Soedan wordt gefinancierd door USAID en gulle giften van particuliere donateurs.

Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in dit bericht vallen onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.