Hoop in de chaos, werken aan betere medische zorg in Libanon

“Op mijn leeftijd heb je steeds medische zorg nodig. Maar ik heb geen geld, dus kan ik alleen hier terecht,” zegt Fatouma. Het geweld in Syrië duurt al twaalf jaar. Ondertussen blijft Libanon worstelen met een humanitaire ramp, veroorzaakt door zoveel verschillende factoren. Naast de strijd in Syrië zijn dat bijvoorbeeld de oorlog in Oekraïne, de coronapandemie en de nasleep daarvan, een uitbraak van cholera en de verwoestende explosie in de haven van Beiroet.

Libanon is een van de landen met relatief de meeste vluchtelingen. Naar schatting zijn er 1,5 miljoen Syriërs naar het land gekomen sinds het geweld begon. Alle problemen zijn nog eens verergerd door een ongekende economische, financiële, maatschappelijke en medische crisis in de afgelopen twee jaar.

Complexe en langdurige crisis

Libanon kampt met een complexe crisis, waardoor kwetsbare mensen steeds meer dringend hulp nodig hebben. De meervoudige crisis heeft ook grote gevolgen voor de beschikbaarheid en betaalbaarheid van basisvoorzieningen zoals medische zorg. Medicijnen en medische materialen worden steeds duurder. Essentiële medicijnen zijn steeds minder goed verkrijgbaar en de medische voorzieningen worden slecht onderhouden.

Medische zorg dreigt te bezwijken

De kosten van behandelingen en consulten nemen daardoor sterk toe. Verder is er minder ervaren medisch personeel beschikbaar, omdat veel van hen naar het buitenland gaan om werk te zoeken. De medische zorg stond al vóór de economische crisis onder druk, maar dreigt nu helemaal te bezwijken. Uit het Lebanon Crisis Response Plan (LCRP, 2023) komt naar voren dat de grootste drempel voor mensen de kosten van behandelingen, consulten en vervoer naar en van een medische post of ziekenhuis zijn. Het is duidelijk dat het tekort aan medische zorg en toenemende armoede een groter risico op uitbraken van ziekten zoals cholera en mazelen met zich meebrengen. Daar is het medische systeem niet op voorbereid.

Zorgmedewerker Rana van Medair controleert de lijst van patiënten die naar de kliniek in Serraaine komen op 10 januari 2023. ©Medair/Abdul Dennaoui

Werken aan betere medische voorzieningen

Sinds 2014 werkt Medair aan betere medische voorzieningen voor kwetsbare mensen in Beka en Baalbek-Hermel. We ondersteunen medische posten met medicijnen, apparatuur en training. Ook helpen we met de ambulante zorg. In 2022 is Medair gaan werken in de medische kliniek Serraaine in Baalbek. In dit gebied is grote behoefte aan medische zorg. Ook hier hebben de mensen te lijden onder de economische situatie. Vanuit dit centrum krijgen Syrische vluchtelingen, kwetsbare Libanezen en mensen met andere nationaliteiten medische hulp. Het belangrijkste doel van Medair is meer medische zorg in deze achtergestelde regio in Libanon.

Hoop geven & medische verlenen gaan hand in hand

Fatouma (85) is gekomen voor een consult met een arts in de kliniek. Ze vertelt: “Ik heb nu rust omdat ik weet dat de kliniek in Serraaine er is voor mensen zoals ik. Op mijn leeftijd heb je steeds medische zorg nodig. Maar ik heb geen geld, dus kan ik alleen hier terecht. Je weet hoe het is in Libanon. Medische zorg is essentieel, maar helaas is het nu een luxe geworden, iets dat de meeste mensen niet meer kunnen betalen. Mensen zoals ik zijn afhankelijk van deze gezondheidscentra voor onze medische zorg.” Medische hulp is heel belangrijk is voor het welzijn van de mensen. Daarom is Medair bezig om hoop en medische zorg te geven aan iedereen die dat nog niet krijgt.

“Je weet hoe het is in Libanon. Medische zorg is essentieel, maar helaas is het nu een luxe geworden, iets dat de meeste mensen niet meer kunnen betalen.”

Het Syrische meisje Samira (3) krijgt een bloeddrukmeter op haar vinger van Zainad, verpleegkundige in het basisgezondheidscentrum in Serraaine, Baalbek-Hermel, in de Bekavallei, 1 oktober 2023. ©Medair/Abdul Dennaoui

Slechte naam

Volgens Zainab, verpleegkundige in de kliniek in Serraaine, stonden de mensen eerst niet te trappelen om naar de centra te komen voor zorg. “Voordat Medair hier kwam helpen, konden ze in het centrum niet goed aan medicijnen, apparatuur en deskundig personeel komen om de mensen in deze buurt goede zorg te bieden. Het was heel lastig om uberhaupt een afspraak te maken, de zorg was maar heel beperkt en er waren te weinig spreekuren met de artsen. Verder lukte het de medewerkers niet om de dagelijkse werkzaamheden gedaan te krijgen. De mensen in deze buurt wisten niet goed dat en hoe ze hier medische zorg konden krijgen. Aan voorlichting kwamen de medewerkers ook niet toe. Het aantal mensen dat hierheen kwam, was dan ook heel weinig. Het was hard nodig om het medische centrum te verbeteren.

Kwaliteit is verbeterd

Er is veel veranderd sinds Medair hier kwam helpen. Het aantal mensen dat nu van medische zorg gebruik maakt, is sterk gestegen. Door de aanwezigheid van Medair, de ondersteuning en de contacten met de mensen hier is het vertrouwen gegroeid om naar het centrum te komen voor medische zorg. Inmiddels komen zo’n 80 tot 90 mensen per dag naar de kliniek. Eerder waren dat maar 20 mensen per dag. De mensen in deze buurt kunnen nu tegen minimale kosten hier terecht voor uiteenlopende consulten.”

Samenwerking met medisch specialisten

Het betrokken Medair-team werkt nauw samen met het medische centrum om ervaren zorgverleners te vinden en aan te nemen. Het gaat daarbij om artsen, verpleegkundigen en ondersteunend personeel. Verder rusten we het team toe met training, zodat ze kunnen voldoen aan de toenemende zorgvraag. Patiënten kunnen in door Medair ondersteunde medische posten terecht voor goedkope consulten bij ervaren artsen. Verder krijgen ze er gratis vaccinaties, medicijnen, psychosociale zorg en gezondheidsvoorlichting.

Medische posten zijn cruciaal

Dokter Zakaria is cardioloog in het medisch centrum in Serraaine. Hij wijst erop hoe belangrijk de medische voorzieningen zijn: “Eerder gingen de meeste mensen naar privéklinieken of naar het ziekenhuis. Maar vanwege de inflatie, gestegen brandstofprijzen en veranderende wisselkoersen is dat voor veel mensen onmogelijk geworden. Daarom zijn de medische posten nu cruciaal voor medische zorg van hoge kwaliteit. Steeds meer mensen ontdekken dat ze goede en betaalbare zorg kunnen krijgen in de basiscentra. In de kliniek in Serraaine kunnen we dankzij de ondersteuning door Medair alle zorg bieden die de mensen nodig hebben. De meeste zorg geven we aan ouderen, vrouwen en kinderen. Op deze manier is er betaalbare zorg van hoge kwaliteit voor de mensen. We zijn er voor de bevolking. We zijn er om hen te dienen.”

2000 consulten per maand

In augustus 2023 was het aantal consulten in het medische centrum in Serraaine gestegen tot maar liefst 2.000 per maand, veel meer dan een jaar eerder. Omdat nu veel meer mensen gebruik maken van de medische zorg die ze nodig hebben, is de conclusie dat de algehele gezondheid van de mensen sterk vooruit is gegaan.

Aref (36) is apotheker in het basisgezondheidscentrum in Serraaine. Hij geeft de 25-jarige Khaled de medicijnen waarvoor hij een recept heeft gekregen. Het basisgezondheidscentrum staat in de regio Baalbek-Hermel in de Bekavallei. Datum: 1 oktober 2023. ©Medair/Abdul Dennaoui

‍

_{De gezondheidszorg die Medair in Libanon biedt, is mogelijk door fondsen van Duitse federale Ministerie van Buitenlandse Zaken en gulle giften van particuliere donateurs.Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in dit bericht vallen onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.}

_‍